Tajemniczy zamek w Małopolsce na Szlaku Orlich Gniazd. Pozostały z niego tylko mury

Warownia położona jest na wysokim wzgórzu, zwanym Wzgórzem św. Krzyża we wsi Bydlin w gminie Klucze. Funkcje obronne pełniła przez 200 lat. Czy faktycznie była zamkiem przebudowanym na kościół, potem pełniła funkcję zboru braci polskich (mylnie nazywanych arianami) i znów katolickiej świątyni? Poczytajcie.

Wg. danych, które można znaleźć na stronie gminy Klucze, zamek powstał prawdopodobnie w XIV wieku, jako strażnica, w ramach umacniania granic ze Śląskiem. Budowla składała się z wieży, budynku mieszkalnego i przylegającego do nich dziedzińca. Zbudował go prawdopodobnie Niemierza z Gołczy herbu Strzała albo jego ojciec Pełka. W końcu XV w. Bydlin stał się własnością Brzezickich, potem Szczepanowskich. W pierwszej połowie XVI wieku Bydlin przeszedł na własność rodziny Bonerów, a budowlę zamieniono na kościół.

Pewne jest, że została zburzona przez Szwedów w 1665 roku. Odbudowano ją, ale pod koniec XVIII wieku została opuszczona i popadła w powolną ruinę. Dziś można oglądać tylko malownicze pozostałości zamku-kościoła.

Na oficjalnym portalu turystycznym Województwa Małopolskiego można przeczytać: "świetle informacji zawartych w średniowiecznych źródłach pisanych i na podstawie badań archeologicznych z 1989 r. należy sądzić, że zamek pełnił funkcję obronnej rezydencji możnowładczej. Castrum Bydlin, lub fortalicium Załęże występuje w licznych wzmiankach od 1389 r."

W II poł. XVI w. zamek rycerski w Bydlinie został zamieniony przez Jana Firleja na zbór ariański (a raczej braci polskich). W końcu XVI w. kolejny dziedzic wsi, syn Jana, Mikołaj Firlej przebudował dawną warowną rezydencję i zamienił zbór na kościół katolicki pw. Świętego Krzyża.

Przebudowa polegała na wzniesieniu w połowie długości prostokątnego wnętrza ściany tęczowej, która wyodrębniała prezbiterium od nawy. Od zach. wydzielono wąskie wnętrze, rodzaj kruchty, wybito nowe wejście na poziomie dziedzińca i zamurowano okna.

Do obecnych czasów zachowały się jedynie ruiny głównego budynku, resztki murów oraz fosy. Średnia grubość murów zamku Bydlin wynosiła nieco ponad dwa metry, a przeciętna wysokość około siedmiu metrów. W murach widnieją ślady zabudowanych okienek strzelniczych.

Podczas badań archeologicznych z 1989 r. odkryto fundamenty nieznanych dotąd budynków, m.in. wieży bramnej.

• Znaleziono także denar Ludwika Węgierskiego pochodzący z ok. 1370 r.,
• znaczne ilości ceramiki naczyniowej,
• kafli z pieców z przedstawieniami figuralnymi i heraldycznymi,
• misek i garnków.

Wieś Bydlin po raz pierwszy wzmiankowana była w roku 1120. W roku 1388 Bydlin uzyskał prawa miejskie, które utracił w 1540 roku.

Ruiny zamku są dostępne do zwiedzania za darmo. U stóp ruin zachowały się także ślady okopów z I wojny światowej. Tutaj Legioniści w 1914 roku stoczyli bitwę, która przeszła do historii pod nazwą bitwy pod Krzywopłotami. Na pobliskim cmentarzu znajdują się groby poległych tu żołnierzy.

Bydlin leży około 15 km od Olkusza, a do zamku wiedzie czerwony Szlak Orlich Gniazd i również czerwony Rowerowy Szlak Orlich Gniazd.

Zobacz też: Mało znana atrakcja w powiecie olkuskim, którą warto odwiedzić. Kopalnia Wiedzy o Cynku w Bukownie

“Pojezierze Olkuskie” jest równie piękne co niebezpieczne